Trả lời phỏng vấn báo giới sau khi Việt Nam trúng cử Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021 với số phiếu gần tuyệt đối 192/193, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh, Việt Nam trúng cử không phải nghiễm nhiên mà là kết quả quá trình 10 năm quyết liệt vận động.
- Thưa Phó Thủ tướng, Việt Nam đã nỗ lực như thế nào cho việc ứng cử và trúng cử làm thành viên không thường trực tại Hội đồng Bảo an?
Quyết định tham gia Hội đồng Bảo an của Việt Nam là quyết định quan trọng, thể hiện vai trò, vị thế đồng thời cả trách nhiệm của Việt Nam là thành viên Liên Hợp Quốc cũng như là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.
Quyết tâm của Việt Nam trong lần thứ 2 tham gia vào Hội đồng Bảo an là để có những đóng góp vào vấn đề quan trọng nhất hiện nay của thế giới: Duy trì được hòa bình, an ninh và ổn định.
Những kinh nghiệm, đóng góp và vai trò của Việt Nam khi tham gia Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ 2008-2009 đã được các nước thành viên Liên Hợp Quốc công nhận. Do đó, khi Việt Nam ứng cử Hội đồng Bảo an lần này đã có được sự tín nhiệm của các nước thành viên.
Điều đó cũng không có nghĩa Việt Nam trúng cử Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an là nghiễm nhiên. Đây là thành quả từ quyết tâm rất lớn của Việt Nam, thành quả từ quá trình 10 năm quyết liệt vận động để Việt Nam có thể là ứng viên duy nhất của nhóm Châu Á- Thái Bình Dương tranh cử và trúng cử với số phiếu bầu rất cao trong phiên họp ngày 7.6.
- Những ưu tiên của Việt Nam trong việc đóng góp vào nghị trình của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sau khi được trúng cử là gì?
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc có vai trò hết sức quan trọng trong những vấn đề toàn cầu, đặc biệt là hòa bình, an ninh. Đóng góp của Việt Nam sẽ trên cơ sở những chương trình nghị sự của Hội đồng Bảo an.
Ưu tiên của Việt Nam là tăng cường hơn nữa vai trò của chủ nghĩa đa phương. Việt Nam mong muốn thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, tôn trọng luật pháp quốc tế.
Do đó, tôn trọng luật pháp quốc tế khi giải quyết những vấn đề toàn cầu, những vấn đề hòa bình, an ninh là mục đích cao nhất mà Việt Nam mong muốn đóng góp vào Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Đương nhiên, Hội đồng Bảo an sẽ giải quyết rất nhiều vấn đề. Với vai trò, kinh nghiệm của mình, Việt Nam mong muốn đóng góp vào giải quyết những vấn đề như: Giải quyết hậu xung đột, phụ nữ trẻ em trong xung đột, xử lý bom mìn sau xung đột…
Những ưu tiên trên là những vấn đề mà Việt Nam có kinh nghiệm, đồng thời nhận thấy là những vấn đề hết sức quan trọng qua quá trình tham gia Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ trước.
Khi tham gia Hội đồng Bảo an, mục đích của Việt Nam là xây dựng môi trường hòa bình, ổn định trên thế giới và khu vực để đảm bảo môi trường hòa bình cho phát triển.
- Những lợi ích cũng như thách thức mà Việt Nam phải đối mặt khi đảm nhận vị trí tại Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ 2020-2021 là gì?
Sự phối hợp, hợp tác của 15 thành viên (5 ủy viên thường trực và 10 ủy viên không thường trực) Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc để giải quyết vấn đề là điều quan trọng nhất. Tốt nhất là đảm bảo để tất cả những vấn đề đưa ra giải quyết tại Hội đồng Bảo an đạt được đồng thuận.
Kinh nghiệm cho thấy, khi những nghị quyết của Hội đồng Bảo an không đạt được thống nhất hoặc bị một Ủy viên thường trực phủ quyết đồng nghĩa là sự khác biệt, thậm chí chia rẽ trong Hội đồng Bảo an. Đây là điều Việt Nam cần hết sức tránh.
Đặc biệt, tốt nhất là Việt Nam phải có sự phối hợp tốt với các nước thành viên thường trực cũng như các thành viên không thường trực khác để tạo được sự đồng thuận.
Bất cứ một nước thành viên Hội đồng Bảo an nào khi đã tham gia hội đồng phải thể hiện quan điểm với tất cả vấn đề đưa ra. Có nhiều vấn đề mà Việt Nam phải thể hiện quan điểm. Và đây là điều cần nghiên cứu kỹ và có quyết định chính xác.
- Việt Nam sẽ tận dụng cơ hội thế nào đảm nhận “vai trò kép” vừa là thành viên Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ 2020 -2021 vừa là Chủ tịch ASEAN 2020?
Năm 2020, theo luân phiên, Việt Nam sẽ là chủ tịch ASEAN, đồng thời cũng là bắt đầu nhiệm kỳ tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Liên Hợp Quốc hiện có mối quan tâm về việc tăng cường gắn kết Liên Hợp Quốc với các tổ chức khu vực. Gắn kết các tổ chức khu vực với công việc của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc là một trong những ưu tiên hàng đầu của Việt Nam.
Do đó, trong nhiệm kỳ 2020-2021, Việt Nam sẽ đóng góp vào chương trình nghị sự của Hội đồng Bảo an về sự phối hợp giữa các tổ chức Liên Hợp Quốc, trong đó có Hội đồng Bảo an, với các tổ chức khu vực. Với vai trò Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam có vị trí để đề xuất thúc đẩy vấn đề này.
Năm 2020 sẽ là năm hết sức bận rộn, khó khăn và nhiều công việc phải làm. Việt Nam sẽ đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN ngay đầu năm 2020 và tính theo luân phiên, Việt Nam sẽ là Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngay tháng 1.2020. Điều đó có nghĩa, Việt Nam có số lượng công việc phải làm gấp đôi.